Newsy24 Bez Cenzury

Nie wszyscy wiedzą, że w Parku Centralnym na Manhattanie znajduje się pomnik króla Władysława Jagiełły i skąd się tam znalazł. Otóż przybył on z oficjalną wizytą na Światową Wystawę, która miała miejsce w roku 1939 na terenach Flushing Meadows w dzielnicy Queens w Nowym Jorku. Z powodu wybuchu II Wojny Światowej pomnik nie mógł wrócić do kraju i staraniem ówczesnego mera miasta Nowy Jork, Fiorello LaGuardii, który zupełnie prywatnie zapałał głębokim afektem do naszego króla, kilka lat po Wystawie pomnik Władysława Jagiełły wylądował w Parku Centralnym. Jeszcze mniej osób wie, że istnieje też inna pamiątka-eksponat ze wspomnianej Wystawy, a mianowicie Dzwon „Walk o Niepodległość”, który został zakupiony przez parafian polskiego kościoła Holy Name of Jesus w Stamford w stanie Connecticut z inicjatywy ówczesnego proboszcza, którym w tamtym czasie był Franciszek Władasz.

Sam dzwon stanowi prawdziwe dzieło sztuki ludwisarskiej, będąc jednocześnie rzeźbioną w spiżu kroniką narodu polskiego i jego walk o niepodległość. Koronę dzwonu tworzą figury polskich świętych, jak św. Wojciech, św. Jacek Odrowąż, św. Kazimierz, św. Stanisław Męczennik, św. Andrzej Bobola i św. Stanisław Kostka.

Na płaszczu głównym dzwonu widnieje napis: Dzwon „Walk o Niepodległość”, a pod nim cytat z „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza:

O! Pójdź Korono, zraniona Orlico!

Pójdź stara Litwo, z spętaną Pogonią!

I ty lwia Rusi, i ty niewolnico

Pójdź serce z sercem

A dłoń złączyć z dłonią

Natomiast po przeciwnej stronie znajduje się cytat z poematu Zygmunta Krasińskiego:

Gotuj się jedno Ojczyźnie do sprawy

Będąc potomkiem bądź i dziedzic prawy

Domowej sławy

Całość dzwonu udekorowana jest płaskorzeźbami przedstawiającymi herby największych miast Polski oraz wizerunkami bohaterów naszego życia politycznego, wojskowego czy kulturalnego, takich jak Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Kazimierz Pułaski, czy książę Józef Poniatowski. Ponad nimi znajduje się figura królowej Jadwigi w otoczeniu polskich legionistów z napisem „Jeszcze Polska nie zginęła”. Obok płaskorzeźby przedstawiającej królową Jadwigę znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej Częstochowskiej, u której stóp klęczy matka ze swoimi dziećmi i modli się prosząc „Matko, nie opuszczaj nas”.

Na wieńcu dzwonu czytamy: Dzwon ulany w roku 1939 przez firmę Ludwik Felczyński i Ska w Przemyślu i Bracia Felczyńscy w Kałuszu. Po przeciwnej stronie na wieńcu widnieje napis: Rzeźbę skomponował i wykonał Aleksander Borawski

Obecnie dzwon, umieszczony w specjalnej, małej dzwonnicy, znajdującej się na dziedzińcu tuż obok kościoła Najświętszego Imienia Jezus (Holy Name of Jesus) w Stamford, można łatwo obejrzeć i posłuchać jego dźwięku. Natomiast sam kościół położony przy Washington Boulevard, oddalony jest zaledwie kilkaset metrów od stacji kolejowej.

Polska parafia w Stamford obchodziła setną rocznicę istnienia w roku 2003, natomiast w tym roku podobną rocznicę powstania obchodzić będzie Polski Klub Sportowy, czyli Holy Name Athletic Club, zrzeszający parafian swojego kościoła. W związku z tą okazją odbędą się specjalne uroczystości, planowane na sobotę 14 czerwca.

Klub Sportowy od początku istnienia wspierał parafię działaniami filantropijnymi, w tym zakup Dzwonu „Walk o Niepodległość” czy budowę szkolnej sali gimnastycznej. W przeciągu stu lat istnienia był również klubem, w którym polska społeczność Stamford i okolic spotykała się i nadal spotyka w celach towarzyskich, oraz ma okazje budowania poczucia wspólnoty. Obiekt powstał jako prywatny klub dla osób polskiego pochodzenia, którego członkowie i ich goście odnajdywali dom z dala od ojczyzny. Holy Name Athletic Club jest jedną z organizacji reprezentujących Stamford podczas dorocznej Parady Pułaskiego w Nowym Jorku. W tym roku natomiast jego pomieszczenia będą służyły jako lokal wyborczy w wyborach prezydenckich 17 maja. Oczywiście zmiany historyczne, polityczne i społeczne oferują polskim, tak jak i innym emigrantom wiele więcej możliwości, jeżeli chodzi o życie towarzyskie, niemniej jednak klub w dalszym ciągu tętni życiem i ostatnio zintensyfikował swoją działalność, dzięki społecznej pracy oddanej grupy ludzi. Klub oferuje organizowanie imprez towarzyskich, zajęcia sportowe oraz miejsce spotkań członków i ich gości.

Autorzy: Krzysztof i Marta Medyna

Autor zdjęć: Krzysztof Medyna

Artykuł Król Jagiełło, Dzwon Walk o Niepodległość i Holy Name Athletic Club pochodzi z serwisu Nowy Dziennik.