Newsy24 Bez Cenzury

W dniu 23 maja br. na zaproszenie Klubu Myśli Polskiej w Łodzi oraz Klubu im. Romana Dmowskiego miało miejsce spotkanie z prof. Stanisławem Bieleniem poświęcone promocji jego książki „Czas ryzyka w stosunkach międzynarodowych”.

Jak wiadomo prof. Stanisław Bieleń, będący wybitnym politologiem, specjalizującym się w zagadnieniach związanych ze stosunkami międzynarodowymi, jest także cenionym publicystą związanym z tygodnikiem „Myśl Polska”. W ramach wprowadzenia do wykładu głos zabrał red. Adam Śmiech, który przybliżył dorobek naukowy oraz nakreślił obszary zainteresowania badawczego prof. Stanisława Bielenia. Wymienił również wybitnych specjalistów z zakresu prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, których dorobek naukowy profesor stara się kontynuować i twórczo rozwijać, takich jak: prof. Remigiusz Bierzanek, prof. Józef Kukułka, czy też prof. Adam Bromke.

Na wstępie swojego wystąpienia prof. Stanisław Bieleń podkreślił, że obecne czasy nie sprzyjają swobodzie badań naukowych. Politycy starają się bowiem ingerować w działalność naukową oraz życie akademickie. Zdaniem prof. Bielenia jest to obecnie bardziej zauważalne niż w czasach PRL-u, kiedy to pomimo różnych ograniczeń niezależność naukowa była mimo wszystko większa. Obecnie powszechna jest kultura konformizmu, uniformizacji, oportunizmu oraz przyswajania określonych poglądów bez ich weryfikacji. Środowiska naukowe starają się wyrażać poglądy „poprawne politycznie” i nie narażać się władzy, a wszelkie odstępstwa od przyjętych i obowiązujących dogmatów są źle widziane.

W dalszej części wykładu prof. Stanisłąw Bieleń omówił trzy najważniejsze tradycje i kierunki w ramach nauki o stosunkach międzynarodowych. Po pierwsze odniósł się do tradycji realistycznej, której patronem był Thomas Hobbes, choć jej korzeni można doszukiwać się już w dorobku Tukidydesa. Tradycja ta oparta jest na przeświadczeniu, że konflikt w relacjach międzynarodowych jest naturalnym stanem społecznym, a dynamika stosunków międzynarodowych sprowadza się do konfrontacji i rywalizacji. Jest to swego rodzaju ścieranie się egoistycznych interesów wokół zasobów. W powyższym zakresie liczy się jednak hierarchia i ranga podmiotów na arenie międzynarodowej, zaś cała struktura porządku międzynarodowego opiera się na kilku filarach (mocarstwach). Prof. Bieleń podkreślił, że współcześnie ten typ myślenia jest charakterystyczny dla polityki Stanów Zjednoczonych, które od końca zimnej wojny starają się utrzymać swoją hegemonię globalną i jednobiegunowy model geopolityczny (system monocentryczny).

Prof. Stanisław Bieleń wymienił również tradycję racjonalistyczną, której patronem był holenderski prawnik Hugo Grocjusz, będący jednym z ojców prawa międzynarodowego. Tradycja ta opierała się na położeniu nacisku na suwerenność podmiotów międzynarodowych, co jednak w dużym stopniu miało życzeniowy, a wręcz utopijny charakter. Jako ostatnia wymieniona została tradycja uniwersalistyczna, wywodząca się z myśli filozoficznej Immanuela Kanta, podkreślająca prymat interesów wspólnotowych w relacjach międzynarodowych. Zdaniem prof. Bielenia dopiero poprzez analizę tych trzech kierunków można zrozumieć współczesne procesy międzynarodowe, w tym między innymi procesy globalizacji.

Wystąpienie prof. Bielenia spotkało się z żywą reakcją publiczności. W ramach zadawanych pytań poruszane były między innymi kwestie związane z wojną na Ukrainie i zagrożeniami płynącymi z polityki polskich władz wobec tego konfliktu. Pytania dotyczyły również polityki Stanów Zjednoczonych wyznaczanej przez administrację Donalda Trumpa. Odnosząc się do tych zagadnień prof. Stanisław Bieleń nie dawał prostych odpowiedzi, jak również nie opowiadał się jednoznacznie po określonej stronie politycznej barykady, posługując się argumentami naukowymi, a nie politycznymi. Co więcej – prof. Bieleń potrafił ostudzić emocje niektórych uczestników spotkania, którzy prezentowali naiwne, a wręcz infantylne podejście do konfliktu na Ukrainie, podkreślając że jego postrzeganie nie jest jednowymiarowe. Reasumując należy mieć nadzieję, że spotkania z prof. Stanisławem Bieleniem, połączone z promocją jego książki, będą kontynuowane w innymi miastach Polski.

Michał Radzikowski

Artykuł Prof. Stanisław Bieleń w Łodzi pochodzi z serwisu Myśl Polska.