Przyłączenie Litwy, Łotwy i Estonii do europejskiej sieci energetycznej ma charakter przełomowy – ocenił w niedzielę prezydent Andrzej Duda. Jak dodał, te kraje będą stanowiły razem z nami w ramach UE całość zapewniającą bezpieczeństwo i suwerenność energetyczną.

„To bardzo ważny moment, dlatego że po raz pierwszy od upadku Związku Sowieckiego, od czasu kiedy Litwa, Łotwa i Estonia uzyskały niepodległość, przepną się one z tego jeszcze rosyjskiego systemu, w którym pozostają dzisiaj Rosja i Białoruś i zsynchronizują się z systemem Unii Europejskiej. Będą stanowiły razem z nami w ramach Unii Europejskiej całość zapewniającą bezpieczeństwo i suwerenność energetyczną” – powiedział prezydent dziennikarzom przed wylotem do Wilna. Dodał, że jest to ważne wydarzenie również w kontekście współpracy w ramach Trójmorza.

Andrzej Duda podkreślił, że o konieczności niezależności suwerenności energetycznej mówiono już zanim nastąpiła rosyjska agresja na Ukrainę. „To wszystko zaczęło się rzeczywiście od tego, że uzyskaliśmy suwerenność gazową – terminal LNG w Świnoujściu, ale także terminal pływający na Litwie w Kłajpedzie, który nie tak dawno stał się własnością litewską. (…) To także Baltic Pipe, ale też litewsko-polski interkonektor. Biorąc pod uwagę wszystkie te inwestycje, w momencie kiedy dostawy rosyjskiego gazu do Polski zostały gwałtownie przerwane, okazało się, że jesteśmy w stanie zaspokoić wszystkie nasze potrzeby” – powiedział.

Jak mówił, niedzielna uroczystość w Wilnie jest dla niego ważnym momentem, ponieważ „proces związany z synchronizacją energetyczną, z budowaniem mostu energetycznego, litewsko-polskiego połączenia w zakresie energii elektrycznej, rozpoczął się jeszcze w czasach prezydentury profesora Lecha Kaczyńskiego”.

W niedzielę w Wilnie odbędą się uroczystości z okazji przyłączenia państw bałtyckich do europejskiej sieci energetycznej CESA (Continental Europe Synchronous Area) za pośrednictwem połączenia Polski z Litwą LitPol Link. Wraz z prezydentami: Litwy, Łotwy i Estonii weźmie w nich udział prezydent Duda. Obecni będą także przedstawiciele Komisji Europejskiej: szefowa KE Ursula von der Leyen oraz komisarze ds. obronności Andrius Kubilius i ds. energii Dan Joergensen.

Kraje bałtyckie jako ostatnie w UE nie były połączone z systemem przesyłowym Europy kontynentalnej CESA i funkcjonowały w ramach współpracy energetycznej wykorzystującej poradziecką infrastrukturę. W sobotę rano wstrzymały wszelkie przepływy energii elektrycznej na połączeniach z Rosją i Białorusią, co oznacza odłączenie się od poradzieckiego systemu IPS/UPS i kontroli częstotliwości obszaru BRELL w Moskwie. Decyzję o rezygnacji z tego systemu podjęto ponad 10 lat temu w związku ze zmianami stosunków politycznych między UE, krajami bałtyckimi a Rosją. Atak Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. przyspieszył realizację tego procesu. (PAP)

akar/ nno/ mrr/

Sieci krajów bałtyckich zsynchronizowane z kontynentalną Europą

O godz. 13.05 polskiego czasu w niedzielę sieci elektroenergetyczne Litwy, Łotwy i Estonii zostały zsynchronizowane z obszarem kontynentalnej Europy. Ruszyło połączenie LitPol Link za pośrednictwem którego dokonano synchronizacji.

LitPol Link został wyłączony o godz. 11 polskiego czasu. Ruszył ponownie o godz. 13.05. Załączenie linii oznaczało synchronizację sieci państw bałtyckich z CESA.

O zsynchronizowaniu systemów krajów bałtyckich o godz. 13.05 poinformował w komunikacie rynkowym litewski operator przesyłowy energii elektrycznej Litgrid. Zgodnie z planem całej operacji synchronizacja nastąpiła poprzez połączenie Polska-Litwa czyli LitPol Link, które w tym momencie stało się połączeniem synchronicznym.

Synchronizację potwierdzili też operatorzy z Łotwy – AST i Estonii – Elering oraz polskie PSE.

„Przygotowania do synchronizacji trwały od kilkunastu lat i PSE były w nie zaangażowane od samego początku. To historyczne wydarzenie, ale na tym nasza współpraca się nie kończy. Trwają już przygotowania do budowy nowego połączenia Polska – Litwa Harmony Link, które jeszcze bardziej wzmocni bezpieczeństwo w regionie” – powiedział prezes PSE Grzegorz Onichimowski, cytowany w komunikacie operatora.

W sobotę rano kraje bałtyckie wstrzymały jakiekolwiek przepływy energii z Rosją i Białorusią, a ich sieci rozpoczęły pracę w tzw. trybie izolowanej wyspy. Operatorzy z Litwy, Łotwy i Estonii zaczęli samodzielnie zarządzać częstotliwością i bilansowaniem swoich systemów, co oznaczało odcięcie się od poradzieckiego systemu IPS/UPS i kontroli obszaru BRELL w Moskwie.

W trakcie pracy w trybie izolowanej wyspy przeprowadzono udane testy utrzymania częstotliwości w sieci oraz kontroli napięcia.

Po niemal 31 godzinach pracy w trybie izolowanej wyspy przy wsparciu połączeń stałoprądowych z Polską, Szwecją i Finlandią, nastąpiła synchronizacja z obszarem CESA (Continental Europe Synchronous Area) poprzez LitPol Link.(PAP)

wkr/ aszw/

Artykuł Bałtowie odcięli się od postsowieckiej sieci energetycznej. Duda: To bardzo ważny moment pochodzi z serwisu Nowy Dziennik.