Newsy 24 bez cenzury

1. Spółdzielczość:

• Wspólnota i Solidarność: W ramach trzeciej pozycji, spółdzielczość jest traktowana jako model społeczno-ekonomiczny, który podkreśla wspólnotę i solidarność. Idea ta wynika z przekonania, że współpraca i wspólnota są istotne dla utrzymania wartości tradycji i uniknięcia skrajności indywidualizmu charakterystycznego dla kapitalizmu.
• Ochrona Lokalnej Tożsamości: Spółdzielczość może być postrzegana jako narzędzie do ochrony lokalnej tożsamości i dziedzictwa kulturowego. Poprzez rozwijanie lokalnych wspólnot ekonomicznych, trzecia pozycja dąży do przeciwdziałania homogenizacji wynikającej z globalizacji.

2. Socjalizm Cechowy:

• Regulacja przez Cechy Zawodowe: Koncepcja socjalizmu cechowego opowiada się za regulacją produkcji przez cechy zawodowe, gildie lub związki rzemieślnicze. W ramach trzeciej pozycji, taki model może być postrzegany jako środek zaradczy dla skutków kapitalizmu, takich jak nadmierny nacisk na konkurencję i zysk.
• Różnice Społeczne w Ramach Porządku: Socjalizm cechowy, zgodnie z trzecią pozycją, nie dąży do całkowitej likwidacji różnic społecznych, ale do utrzymania hierarchii zawodowej. Każda grupa zawodowa ma swoją funkcję, a społeczeństwo jest postrzegane jako organiczna struktura, gdzie różne części współpracują ze sobą.

W obu przypadkach, zarówno spółdzielczość, jak i socjalizm cechowy, stanowią próbę stworzenia społeczeństwa opartego na wartościach innych niż te dominujące w kapitalizmie czy standardowym socjalizmie. Wspólny mianownik obejmuje tutaj chęć utrzymania wspólnoty, dziedzictwa kulturowego oraz naturalnego porządku społecznego. Warto jednak zaznaczyć, że trzecia pozycja nie jest jednolitą doktryną, a różni myśliciele mogą różnie interpretować i rozwijać te idee.

1. Spółdzielczość:

• Wspólnota i Solidarność:
  • Współpraca nad Konkurencją: Trzecia pozycja podkreśla współpracę jako wartość nadrzędną nad konkurencją. W społeczeństwie opartym na spółdzielczości, jednostki i grupy współpracują, aby osiągnąć wspólne cele, zamiast rywalizować o zasoby czy sukces.
  • Równość w Działaniu: Spółdzielczość, z perspektywy trzeciej pozycji, może służyć jako środek zapewniający pewien stopień równości społecznej. Wspólna własność i zarządzanie firmami przez pracowników mogą przeciwdziałać skrajnym nierównościom widocznym w kapitalistycznym modelu gospodarczym.
• Ochrona Lokalnej Tożsamości:
  • Autonomia Lokalna: Ideologia trzeciej pozycji zdaje się preferować autonomię lokalną. Spółdzielczość może być postrzegana jako narzędzie, które umożliwia lokalnym społecznościom zachowanie swojej tożsamości, tradycji i wartości w obliczu globalizacji.
  • Przeciwdziałanie Homogenizacji: Trzecia pozycja często krytykuje procesy homogenizacji i utraty dziedzictwa kulturowego. Spółdzielczość może być widziana jako sposób na zachowanie i chronienie różnorodności lokalnych społeczności.

2. Socjalizm Cechowy:

• Regulacja przez Cechy Zawodowe:
  • Kontrola Produkcji: W kontekście trzeciej pozycji, socjalizm cechowy proponuje kontrolę produkcji poprzez grupy zawodowe. Każda grupa miała by swój obszar ekonomiczny, co stanowiłoby alternatywę dla kapitalistycznego modelu, w którym decyzje gospodarcze są często podejmowane na podstawie kryteriów rynkowych.
  • Zachowanie Tradycji Rzemiosła: W ramach tej ideologii, socjalizm cechowy może być postrzegany jako sposób na zachowanie tradycji rzemieślniczych i zawodów, które w warunkach kapitalistycznych mogą być marginalizowane lub zanikające.
• Różnice Społeczne w Ramach Porządku:
  • Hierarchia Funkcji Społecznych: W trzeciej pozycji, socjalizm cechowy akcentuje znaczenie różnic społecznych i hierarchii funkcji. Każda grupa społeczna czy zawodowa ma swoje miejsce w hierarchii społecznej, co ma sprzyjać utrzymaniu porządku i stabilności.
  • Współpraca Między Klasami Społecznymi: Socjalizm cechowy, zamiast podkreślać walkę klas, może promować współpracę między różnymi grupami społecznymi w ramach wspólnego celu utrzymania równowagi i harmonii społecznej.

Warto zauważyć, że obie teorie – spółdzielczość i socjalizm cechowy – w ramach trzeciej pozycji, stanowią reakcję na negatywne aspekty kapitalizmu i modernizmu. Próbują one zbudować społeczeństwo oparte na wartościach tradycji, wspólnoty i hierarchii społecznej, przy jednoczesnym unikaniu skrajności kapitalistycznego rywalizmu czy socjalistycznego egalitaryzmu.

Artykuł Feliks Nahaczewski: Nurty gospodarcze w ideach Trzeciej Pozycji – Spółdzielczość i socjalizm cechowy pochodzi z serwisu Portal 3droga.pl.