Kalendarium historyczne: 27 września 1331 – bitwa pod Płowcami
27 września 2024
Rocznica nierozstrzygniętej bitwy pod Płowcami, pomiędzy Polską i Zakonem Krzyżackim.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się zmaganiom polsko-krzyżackim pod koniec panowania króla Władysława Łokietka.
Tuż po swojej koronacji z 1320 roku, Władysław Łokietek rozpoczął się w Inowrocławiu proces przeciwko Krzyżakom w sprawie zagarnięcia przez nich Pomorza Gdańskiego. Wyrok sądu papieskiego był korzystny dla strony polskiej. Krzyżacy mieli oddać Pomorze, zapłacić 30 000 grzywien srebra tytułem odszkodowania oraz uregulować koszty procesu. Nie chcieli jednak wykonać wyrok, dlatego złożyli apelację oraz przekupili kilku możnych z otoczenia papieskiego. Dzięki temu sprawa została zawieszona i odwlekana w czasie.
W następnych latach król umacniał swoje panowanie oraz szukał sojuszników przeciwko Krzyżakom, Czechom i Brandenburgii. Dzięki korzystnym małżeństwom rodziny królewskiej znalazł ich na Węgrzech i Litwie. W 1326 roku Łokietek najechał wraz z Litwinami Brandenburgię, lecz poza jeńcami i łupami nie udało mu się niczego osiągnąć. Dodatkowo Krzyżacy poinformowali papiestwo o sojuszu chrześcijańskiego władcy z poganami, co spowodowało ochłodzenie stosunków między Krakowem a Rzymem.
Kolejna wyprawa, tym razem przeciwko księciu mazowieckiemu również się nie powiodła, gdyż po jego stronie stanął Zakon i Czesi. Udało się natomiast odbić z rąk księcia niemodlińskiego Bolesława, Ziemię Wieluńską. W 1329 roku doszło do odnowienia wojny z Krzyżakami i Czechami co skończyło się zniszczeniem Kujaw i utratą Ziemi Dobrzyńskiej na rzecz zakonu. W 1331 roku ruszyła wielka wyprawa krzyżacko-czeska na Polskę. Jej celem było ostateczne pokonanie Łokietka oraz rozbiór jego państwa między sojuszników.
Czesi zostali skutecznie powstrzymani przez księcia świdnickiego Bolka II, który przy użyciu skromnych sił bohatersko bronił przepraw na Odrze. W związku z opóźnieniem nadejścia Czechów, Krzyżacy ograniczyli się do najazdu łupieżczego oraz próby trwałego podbicia Kujaw. Wracające z łupami wojska zakonne zostały zaatakowane przez armię królewską 27 września, pod Płowcami.
Polacy przepuścili dwa pierwsze oddziały wojsk zakonnych. Trzeci, dowodzony przez Dietricha von Altenburga został związany od czoła przez grupę wojewody poznańskiego Wincentego z Szamotuł, a następnie zaatakowany z boku przez wojska króla.
Po uporczywym boju udało się zmusić pierwszą grupę Krzyżaków do kapitulacji, jednak po powrocie dwóch pozostałych oddziałów zakonnych walka przeciągnęła się do zmierzchu. W drugiej fazie bitwy żadna ze stron nie uzyskała zdecydowanej przewagi. Straty obu stron były wysokie, co wynikało z praktyki wycinania jeńców, i wynosiły około jednej trzeciej stanu wojsk.
Bitwa, po początkowym sukcesie polskim pozostała taktycznie nierozstrzygnięta, ale znacznie podniosła morale wojsk polskich. Polacy uświadomili sobie, że Krzyżaków można pokonać a samo to, że noszą krzyże na płaszczach nie znaczy, że wykonują Wolę Bożą i są przez Boga wspierani. Przyniosła też nieoczekiwany zwrot strategiczny: Po niej, Krzyżacy w obawie przed podobnymi zasadzkami, zrezygnowali z dalszego atakowania Kujaw i wycofali się do Torunia.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Artykuł Kalendarium historyczne: 27 września 1331 – bitwa pod Płowcami pochodzi z serwisu Magna Polonia.
czytaj cały artykuł...